Etiketa: lehen sektorea

Gure Lurra-Sembrando Furuturo 5

Posted on by markel

500 lagun baino gehiago elkartu dira gaur ‘Gure Lurra – Sembrando Futuro’ Kongresuaren bosgarren edizioan. Foru Aldundiak bultzatutako ekimena dugu, lehen sektorearen errealitatea herritarrengana hurbiltzeko eta Gipuzkoaren ongizaterako duen beharraz kontzientziatzeko. Baserritarrek, adituek, sektoreko eragileek, erakundeetako ordezkariek, ospe handiko adituek eta herritarrek baserritarren lanari eta etorkizun jasangarriago bat bilatzeko duten garrantziari buruzko gogoetak eta esperientziak partekatu dituzte. ‘Baserria, gure orekaren giltzarria’ izenburupean, Kongresuak lehen sektorearen eta elikadura sistemaren papera jorratu du, tokiko esparrutik klima aldaketa bezalako erronka globalari erantzuteko.

Gipuzkoako paisaia baserritarrek mendeetan zehar egindako zaintzaren eta lanaren emaitza da. Gaur egun, ingurumenarekiko kezkak eta klima-aldaketaren erronkak are gehiago behartzen gaituzte oreka bilatzera. Oreka horrek mendiaren eta naturaren gozamena bermatuko du, baina baita etorkizuneko belaunaldientzako kontserbazioa ere. Tokiko produktuak, kalitatezkoak eta osasungarriak kontsumitzearen eta produktu horien ekoizpen-ereduaren arteko oreka. Oreka horrek lagunduko digu klimaren inpaktuak murrizten eta gure nortasuna, garena, mantentzen eta babesten. Eta landa-eremuen eta hiriguneen artean ongizate eta bizi-kalitate maila bera sustatzen jarraitzera eraman behar gaitu, baita ere.

Lehen sektorea historikoki gure landa-ekonomiaren zutabe izan da, eta orain aldarrikatzen dugun oreka berde horren funtsezko zutabe bihurtu behar da momento honetan. Baserriaren goraldia praktika eta laborantza propioen eta inportatuen emaitza izan zen bezala, gaur egungo egoeran funtsezkoa da jarduera hau berrasmatzea eta jarraipena bermatzea. Talentua, prestakuntza eta ideia berriak dituzten pertsonak erakarri behar ditugu, sektorearen errealitate berrira egokituko direnak, etorkizuneko baserria betidanik ezagutu dugunaren oso bestelakoa izango baita.

Aldundiak esparru hori bultzatzeko politikekin duen konpromisoari eutsiko dio; izan ere, landa-garapenera eta natura-ingurunearen kudeaketa eta zaintzara bideratutako partidak 42 milioi inguru dira, Ekonomia Sustapen, Turismo eta Landa Inguruneko Sailaren aurrekontuaren “ia herena”. “Konpromiso hori epe laburrean gauzatzen da, krisiak gehien kaltetutako sektoreei laguntzeko laguntzetan, hala nola esnetarako eta haragitarako behien azpisektoreari, aurten 2 milioi baino gehiago baitira. Baina baita etorkizunari begira sektorearen oinarri berritzaileak ezarri nahi dituzten proiektuak lantzen ari gara aldi berean. Besteak beste, Gaztenek Berri programa aipatu du, 306 gazteri enpresa-proiektuak abian jartzeko aukera eman diena; Basotik Fundazioa, basoen kudeaketan “mugarria” ezarriko duena; eta baita, Etorkizuna Eraikizen esparruan, elikadura jasangarriaren edo baserriko jardueraren dibertsifikazio profesionalaren esparruan eragin nahi duten ekimenak ere.

Basotik fundazioaren bidez, basoen kudeaketa jasangarrian “jauzi kualitatibo bat” eman nahi du Gipuzkoak

Posted on by markel

Foru Aldundiak argi berdea eman dio Basotik fundazio publikoaren sorrerari. Fundazio publiko horren helburua da baso masaren bolumen garrantzitsu bat biltzea, Gipuzkoako basoen kudeaketa jasangarrirantz jauzi kualitatibo bat egin ahal izateko, eta horrela, lurraldearen garapen integrala eta kudeaketa ekologikoa bultzatzea, eta, azken batean, ingurumenaren eta baso ondarearen defentsa eta lehen sektorearen garapena bilatzea. Gure basoak funtsezko ondarea dira, eta haien etorkizuna bermatu behar dugu. Horretarako, bizi dugun inflexio une honetan, anbizio handiko neurriak hartu behar ditugu, berritzaileak, eta epe luzerako ikuspegia dutenak, oraingo honek bezala.

Fundazioaren eraketa, Aldundiaren % 100eko partaidetzarekin, eta haren estatutuak joan den asteko Diputatuen Kontseiluan onartu ziren, hasierako zuzkidura ekonomikoarekin batera, eta horrek 2 milioi euroko foru inbertsioa ekarriko du aurten. Datozen 5 urteetan zehar, 8 milioi inbertituko ditu, guztira, foru erakundeak. Basotik fundazioak 40.000 hektarea baso inguru bildu nahi ditu bere kudeaketaren barruan. Beraz, aukera erakargarria izango da baso ustiategien titularrentzat, banakako kudeaketaren aurrean; izan ere, aukera emango die zaintza eta kudeaketa fundazioaren esku uzteko, eta baso kudeaketa aktibo eta dibertsifikatutik sortutako balioaren kobrantza aurreratzeko eta bermatzeko.

Gipuzkoa baso ugari dituen lurraldea da, basoek azaleraren % 61,5 hartzen baitute. EAEko ehunekorik handiena da, eta Europako batez bestekoa (% 40) baino askoz handiagoa. Ondare hori arriskuan jar dezaketen hainbat faktore daude, eta horiek bultzaturik jarri dugu abian Basotik fundazioa. Horien artean, besteak beste, ustiategien tamaina txikia aipatu beharra dago; izan ere, Gipuzkoako basoen % 79 titulartasun pribatukoak dira, eta guztira 9.700 ustiategi daude; horietatik % 97, 20 hektareatik beherakoak. Euskadiko baso sailek, batez beste, 3-5 ha-ko azalera dute, eta Europako iparraldeko herrialdeetan, berriz, Finlandian, esate baterako, 30 ha-koa da batez bestekoa. Kontuan hartu behar da, halaber, baso jabeak ere adinean aurrera doazela, % 60k 60 urte baino gehiago du, eta ez dagoela belaunaldien arteko erreleborik, gizartea landa ingurunetik gero eta urrunago baitago.

Horri ustiategi askoren errentagarritasun txikia gehitu behar zaio, gainera, oso epe luzera gauzatzen dena, eta baita banda marroiaren inpaktua ere, landatutako intsinis pinuaren azaleraren % 40 baino gehiagori gogor erasan baitio, eta ez dugu ahaztu behar espezie horrek lurraldeko baso azalera osoaren % 30 hartzen duela. Horren guztiaren ondorioz, basoak abandonatuta gelditzeko arriskua dago, eta Aldundiak arrisku horri aurre egin nahi dio, Gipuzkoako baso masaren kudeaketa egokia ziurtatuz, bai azaleraren kudeaketa integralaren bidez, bereziki kudeatu gabea, bai jabeek kudeatutako ustiategien errentagarritasuna hobetzeko mekanismoak bultzatuz.

“Lehen sektore sendo bat behar dugu Gipuzkoaren etorkizuneko erronkei aurre egiteko”

Posted on by markel

500 lagun inguru elkartu dira gaur ‘GURE LURRA. Sembrando futuro’ kongresuan, zeina bultzatzen baitu Foru Aldundiak helburu hauekin: bata, lehen sektorearen errealitatea herritarrei hurbiltzea, eta bestea, Gipuzkoaren ongizaterako beharrezkoa izateaz kontzientziatzea. Baserritarrek, adituek, sektoreko eragileek, ordezkari instituzionalek, askotariko pertsona ospetsuek eta herritarrek, hainbat gogoeta eta esperientzia partekatu dituzte Ezinbestekoak al gara? galderaren inguruan. Gipuzkoak lehen sektore sendo eta dinamiko bat behar du arrakastaz aurre egiteko etorkizuneko erronkei, eta nekazaritza- eta abeltzaintza-jarduera “erabakigarria” da lurralde “orekatu, sozial, berde eta lehiakor” bat lortzeko: “Zuen erronkak –adierazi du sektoreko eragileei zuzenduz– gure erronkak dira.

Pandemiak kontzienteago egin gaitu urratsak egin beharraz tokiko ekintzatik mundu jasangarriago baterantz. Eta erronka horretan, lehen sektorea funtsezko eragile bat da. Izan ere, kalitatezko elikagaiak eta lehengaiak bermatzen dizkigu; gure landa-eremuei bizia ematen die; natura-ingurunearen kudeaketa jasangarri bati laguntzen dio; klima-aldaketari aurre egiten laguntzen du; eta gure nortasunaren eta gure paisaiaren parte da”. Ildo horretan, gaineratu du Gure Lurra bezalako topaguneak ezinbestekoak direla, zeren eta gizarte gero eta urbanizatuago batean, arriskua baitugu garrantzi hori bistatik galtzeko. Gipuzkoako erronka kolektiboei arrakastaz aurre egin nahi badiegu, ezin gara bizi lehen sektoreari bizkarra emanda. Jarraitutasuna errazteko, berak egiten duen lanaren ezagutzan, sentsibilizazioan eta errespetuan eragiten jarraitu behar dugu.

      Foru Aldundiak “konpromisoa” du arlo hori bultzatzeko politikekin, zeintzuk islatuta baitaude datorren urterako onetsitako aurrekontuetan: Finkatu egin ditugu landa-garapenera eta natura-ingurunea kudeatzera eta zaintzera bideratutako partidak: guztira, 39 milioi inguru dira, hau da, Ekonomia Sustapeneko, Turismoko eta Landa Inguruneko Departamentuko aurrekontuaren ia herena. Era berean, iragarri du foru erakundeak zuzeneko laguntza-lerro bat ordaindu berri diela, 1,18 milioi eurokoa, azpisektore kaltetuenei, zeintzuen artean baitago haragitarako eta esnetarako behi aziendarena, eta gaurko Diputatuen Kontseiluak aurrerapenez onetsi dituela 2022ko dirulaguntzak, 3,6 milioi eta 1,12 milioi, hurrenez hurren, helburutzat dutenak nekazaritza eta abeltzaintzako ustiategien lehiakortasuna eta berrikuntza sustatzea, eta gazteek enpresa berriak abiaraztea –Gaztenek–.

         40 urtetik beherako 254 lagunek eman dute jarduera horretarako jauzia, programa abiatu zenetik. Beharrezkoa da ekintzaileen harrobi bat sortzen jarraitzea, lekukoa har dezaten eta ezinbesteko erreleboa berma dezaten. Erakarri behar ditugu talentua, prestakuntza eta ideia berriak dituzten pertsonak, sektorearen errealitate berrira egokitzen direnak, zeren eta, etorkizuneko baserria oso desberdina izango baita tradizionalki ezagutu dugunaren aldean.